Բրախիտերապիան, նաև հայտնի է որպես կոնտակտային ռադիոթերապիա և հանդիսանում է ճառագայթային թերապիայի ուղղություններից մեկը:
Բրախիտերապիայի ժամանակ ռադիացիոն աղբյուրը տեղադրվում է անմիջապես քաղցկեղով վնասված օրգանի մեջ, այսինքն քաղցկեղի ներսում կամ քաղցկեղի մակերեսի վրա, համապատասխանաբար, այն ծածկում է ամբողջությամբ ուռուցքը: Այս ճանապարհով թիրախային ուղղությամբ ճիշտ ձևով է ճառագայթվում թիրախային օրգանը և մաքսիմալ պաշտպանված են մնում ուրիշ առողջ թե օրգանները թե հարակից հյուսվածքները: Ճառագայթման ինվազիվ մեթոդն է ներկայացնում:
Բրախիտերապիան հիմնականում անց է կացվում դիստանցիոն ճառագայթային թերապիայի հետ զուգակցված։ Բրախիտերապիան նշանակվում է ինչպես նեոադյուվանտ (ինքնուրույն), այնպես էլ ադյուվանտ (լրացուցիչ) ռեժիմում, ռադիկալ և պալիատիվ (կարգավիճակը թեթևացնելու համար) նպատակով, օրինակ, արյունահոսությունը դադարեցնելու և ցավը թեթևացնելու համար:
Ընթերացանողին հիշեցնում ենք, որ վիրաբուժության ազգային կենտրոնում հաջողությամբ է գործում ռադիո թերապիայի բաժանմունքը,որտեղ էլ բազմազան հիվանդներին արդեն իրականացվել է բարձր որակի ճառագայթային թերապիա՝ վրաց և օտարերկրյա մասնագետների հսկողության տակ:
Կլինիկայում քաղցկեղով հիվանդների համար սա ևս մեկ կարևոր նորություն է, քանի որ հնարավորություն ունենք հիվանդներին առաջարկել բրախիտերապիա բուժումը:
Վիրաբուժության ազգային կենտրոնի բրախիտերապիայի բաժինը հագեցվել է Elekta ընկերության արտադրանքի նորագույն 2019 թվականի Flexitron-HDR բարձր ճառագայթման դոզա ունեցող սարքավորումով, որի ռադիացիոն աղբյուրը հանդիսանում է Iri-192-ը: Սարքավորումը տարբերվում է իր կատարելագործված, արագ և ճշգրիտ 3D պլանավորման համակարգով:
Բրախիտերապիայի սարքի առավելությունն է նոր և կլինիկական կատարելագործած ապլիկատորները, որոնց միջոցով էլ բրախիտերապևտը մաքսիմալ ընդգրկում է քաղցկեղով վնասված տարածքը: Իսկ ամենակարևորը այն է, որ բոլոր ապլիկատորները ունեն մագնիսական ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի սպեցիֆիկացում, ինչը տալիս է հնարավորություն, որպեսզի բրախիտերապիայի յուրաքանչյուր ընթացակարգի պլանավորումը կատարվի մագնիսական ռեզոնանսային տոմոգրաֆիայի պատկերները օգտագործելով: Միայն այդպիսի կատարյալ պլանավորմամբ է հնարավոր IIB-IIIA-IIIB-IVA փուլի քաղցկեղի ռադիկալ բուժումը:
Բրախիտերապիայի մասին մեզ հետ խոսում է վիրաբուժության ազգային կենտրոնի ռադիոթերապիայի բաժանմունքի ռադիացիոն ուռուցքաբան, բրախիտերապևտ ԻրինաՋոբավան:
– Տիկին Իրինա, վիրաբուժության ազգային կենտրոնում ի՞նչ տիպի քաղցկեղի վրա է անցկացվում բրախիտերապիան:
– Մենք սկսում ենք բոլոր լոկալիզացիայի քաղցկեղի բուժումը. Բրախիտերապիան կարող է կոմբինացվել տելեթերապիայի հետ կամ ինքնուրույն:
Այդ լոկալիզացիաներն են.
- Արգանդի վզիկի, արգանդի մարմնի, հեշտոցի, վուլվայի IA-IB,IC-IIA,IIB,IIC_IIIA,B,C- IVA փուլի քաղցկեղ.
- Շագանակագեղձի քաղցկեղ (HDR բրախիտերապիա).
- Մաշկի քաղցկեղներ.
- Փափուկ հյուսվածքներ (Սարկոմա).
- Գլխի և պարանոցի քաղցկեղները ու մասնավորապես, լեզվի, շուրթերի, այտերի, քիթ ըմպանային քաղցկեղ.
- Կերակրափողի քաղցկեղ (Պալիատիվ բրախիտերապիա արունահոսությունը դադարեցնելու կամ քաղցկեղային ստենոզների ժամանակ).
- Անալ հատվածի և ուղիղ աղիքի ամպուլյար հատվածի քաղցկեղ.
- Բրոնխի քաղցկեղ (Արյունահոսությունը դադարեցնելու նպատակով).
- Նաև կուրցքի քաղցկեղի boost բրախիտերապիա լրացուցիչ և APBI-HDR բրախիտերապիա՝ մենաթերապիա: Թվարկածներից երկուսն էլ հյուսվածքի ներսում բրախիտերապիայի տեսակներ են:
Պրոցեդուրան իրականացվում է օրը մեկ կամ երկու անգամ: Բուժման ամբողջ կուրսը ներառում է 1-ից մինչև 5 պրոցեդուրա: Իհարկե, այս ամեն ինչը կախված է ուռուցքի տեղայնացումից, փուլի և բուժման մեթոդից:
– Ինչպիսի՞ առավելություններով է տարբերվում բրախիտերապիան:
– Բրախիտերապիայի գլխավոր առավելություններն են.
- Բարձր կենսաբանական էֆեկտ (բարձր դոզայի ռադիացիայի նկատմամբ քաղցկեղի բջիջների զգայունություն);
- Բարձր դոզայի ռադիացիայի արագ ազդեցությունը քաղցկեղի բջիջների վրա.
- Քաղցկեղի կատարյալ վերահսկողություն.
- Շրջակա առողջ բջիջների նվազագույն ռադիացիոն վնասում։
- Մեկ օրյա պրոցեդուրա (ընդհանուր պրոցեդուրաների նվազություն):
– Կարող եք նկարագրել ընթացքը թե ինչպե՞ս է անցնում բրախիտերապիան:
– Բրախիտերապիան ամբուլատոր միջոցառում է, այսինքն հիվանդը կլինիկայում մնում է միայն մի քանի ժամ: Պրոցեդուրան ավարտելուց հետո նա կարող է գնալ տուն:
Մինչ բրախիտերապիա պրոցեդուրան հիվանդը մի քանի փուլ է անցնում.
- Հիվանդի պատրաստումը (Պրեմեդիկացիա).
- Բրախիտերապիա պրոցեդուրան անցնում է համապատասխան անզգայացումից հետո ընդհանուր, տեղային, ռեգիոնալ անեսթեզիայով: Անզգայացման տեսակը կախված է նրանից, թե որ լոկալիզացիայի վրա է իրագործվում բուժումը:
- Ռադիացիոն ուռուցքաբանը թիրախային օրգանի մեջ, կոնկրետ քաղցկեղի մեջ կամ նրա մակերեսի վրա է տեղադրում հատուկ ասեպտիկ ապլիկատորներ, պահպանելով հակասեպտիկայի բոլոր կանոնները, տեսողական և ուլտրաձայնային հսկողության տակ.
- Նախնական պլանավորումը իրագործվում է հիմնվելով ռենտգենոլոգիական (համակարգչային տոմոգրաֆիա կամ մագնիսական ռեզոնանսային տոմոգրաֆիա, պոզիտրոն էմիսիոն տոմոգրաֆիա) պատկերի վրա: Ճառագայթվող տարածքի մաքսինալ ընդգրկումը ապահովելու համար բժիշկը և ֆիզիկոսը նախօրոք ստեղծում են վիրտուալ պլան՝ համապատասխան ռենտգենոլոգիական պատկերը մշակելով: Տեղադրված ապլիկատորների 3D պլանավորումը ի նկատի ունի թիրախային ծավալի մաքսիմալ ընդգրկում և շուրջակա առողջ կառուցվածքների մաքսիմալ պաշտպանում։
- Բուժական ճառագայթումը տևում է մոտավորապես 5-10 րոպե: Ճառագայթման ընթացքում հիվանդը վերահսկվում է տելե և աուդիո հսկիչներով:
– Ի՞նչ կարող եք ասել բրախիտերապիայի ինվազիվ մեթոդների մասին:
– Ըստ աղբյուրի տեղակայման բրախիտերապիայի ընթացակարգերն են․
- Խոռոչի ներսում – ուղիների ներսում.
- Ինտերստիցիալ (հյուսվածների ներսում).
- Ինտրալյումինալ (լուսանցքի ներսում).
- Էնդովասկուլյար.
- Կոնտակտային այսինքն`մակերեսային (մաշկի և փափուկ հյուսվածքների քաղցկեղների ժամանակ):
Վերևում նշվածից բոլոր մեթոդները ինվազիվ են, որի ժամանակ էլ ապլիկատոր տեղադրելը կատարվում է անմիջապես քաղցկեղով վնասված օգանի մեջ կամ նրա վրա:
– Բրախիտերապիայով բուժվելուց հետո ինչպիսի՞ն է վերականգնողական ընթացքը:
– Բրախիտերապիա պրոցեդուրայից հետո հիվանդը կլինկայում մնում է միայն մի քանի ժամով և հետո դուրս է գրվում տուն բժիշկի համապատասխան խարհրդատվությամբ:
Մաղթում ենք Ձեզ առողջություն:
