ცეფტრიაქსონი
გენერიული (საერთაშორისო არაპატენტირებული) დასახელება:
Ceftriaxone.
გამოშვების ფორმა:
ფხვნილი საინიექციო ხსნარის მოსამზადებლად ფლაკონში.
შემადგენლობა:
1 ფლაკონი შეიცავს 1,0გ ცეფტრიაქსონს (ცეფტრიაქსონის ნატრიუმის მარილის სახით).
ათქ კოდი: J01DA13.
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ცეფალოსპორინების ჯგუფის ანტიბიოტიკი.
ფარმაკოლოგიური თვისებები:
ფარმაკოდინამიკა: ცეფბათი წარმოადგენს ხანგრძლივი მოქმედების III თაობის ცეფალოსპორინების რიგის ანტიბიოტიკს პარენტერალური გამოყენებისათვის. მისი ბაქტერიციდული მოქმედება განპირობებულია გამომწვევის უჯრედის კედლის სინთეზის ინჰიბირებით. ხელს უშლის უმრავლესი გრამდადებითი და გრამუარყოფითი მიკროორგანიზმების ზრდას.
პრეპარატი აქტიურია:
ა) გრამდადებითი მიკროორგანიზმების მიმართ: staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalictiae, Streptococcus viridans, Streptococcus pneumoniae.
ბ) გრამუარყოფითი მიკროორგანიზმების მიმართ: Acinetobacter anitratus, (ძირითადად A.Baumanii), Aeromonas Hydrophila, Alcaligenes faecalis, Streptococcus odorans, Moraxella catarhalis, Pseudomonas spp (ზოგიერთი), Salmonella typhi და სხვა, პირველადი და მეორადი ათაშანგის შემთხვევაში ცეფბათი იძლევა კარგ ეფექტს.
გ) პათეგონური მიკროორგანიზმების მიმართ: Bacteroides spp (B.Fragilis ზოგიერთი შტამები), Clostridium spp (გარდა C difficile ), Fusobacterium nucleatum, |Fusobacterium spp, Haffnia anaerobica, Peptostreptococcus spp.
ზემოთ ჩამოთვლილი მიკროორგანიზმების ზოგიერთი სახეობები, რომლებიც გამომიმუშავებენ β-ლაქტამაზას, მდგრადნი არიან ცეფბათის მიმართ. შტაპჰყლოცოცცუს სპპ რეზისტენტულია ცეფბათის მიმართ.
ფარმაკოკინეტიკა.
ცეფბათის მაქსიმალური კონცენტრაცია 1გ პრეპარატის კუნთებში ერთჯერადი ინიექციის შემდეგ სისხლის პლაზმაში აღინიშნება 2-3სთ განმავლობაში და შეადგენს დაახლოებით 80მგ/ლ. პრეპარატის ბიოშეღწევადობა მისი კუნთებში ინექციის დროს შეადგენს 100%, განაწილების მოცულობა 7-12ლ-ს.
ცეფბათი შექცევადად უკავშირდება ალბუმინებს.
მენინგიტის დროს მოზრდილებში ცეფბათის 50მგ/კგ დოზით შეყვანიდან 2-2,5სთ შემდეგ მისი კონცენტრაცია მრავალჯერ აღემატება მენინგიტის გამომწვევი მიკროორგანიზმების დამთრგუნავ დოზას.
ცეფბათი გაივლის პლაცენტარულ ბარიერს და მცირე კონცენტრაციებში ექსკრეგირდება დედის რძეში.
ცეფბათის პლაზმური კლირენსი შეადგენს 10-22მლ/წთ-ში. თირკმელების კლირენსი – 5-12მლ/წთ-ში; უცვლელი სახით, 50%-მდე თირკმელების საშუალებით ელიმინირდება ნაღველთან ერთად.
მოზრდილებში ცეფბათის ნახევრადგამოყოფის პერიოდი შეადგენს დაახლოებით 8სთ-ს. ახალშობილებსა და მოხუცებში აღნიშნული პერიოდი ორჯერ უფრო ხანგრძლივია.
თირკმელების ფუნქციის დარღვევის შემთხვევაში პრეპარატის გამოყოფა ძლიერდება ნაღველთან ერთად, ხოლო ღვიძლის პათოლოგიის დროს პირიქით.
ჩვენებები:
პრეპარატის მიმართ მგრძნობიარე მიკროორგანიზმებით გამოწვეული ინფექციები: სეფსისი, მენინგიტი. მუცლის ღრუს ორგანოების ინფექციები (მაგ: პერიტონიტი); ძვლების, სახსრების, შემაერთებელი ქსოვილების, კანის ინფექციები; ჭრილობით გამოწვეული ინფექციები; თირკმელებისა და საშარდე გზების ინფექციები; ქვედა სასუნთქი გზების (პნევმონიები, ბრონქიტები) ინფექციები; ჰონორეა და სხვა ინფექციები. ოპერაციის შემდგომი ინფექციების პროფილაქტიკა.
მიღების წესი და დოზები:
შეყავთ კუნთებში. მოზრდილებსა და 12 წლის ასაკის ზემოთ ბავშვებში პრეპარატის დოზა შეადგენს 1-2გ-ს დღეში. საჭიროების შემთხვევაში დოზას ზრდიან 4გ-მდე დღეში.
ახალშობილებში (2 კვირის ასაკამდე) – ცეფბათის დოზაა 20-50მგ/კგ დღეში.
ბავშვებში 2 თვის ასაკიდან 12 წლის ასაკამდე სადღეღამისო დოზა შეადგენს 20-80მგ/კგ.
მკურნალობის ხანგრძლივობა შეადგენს 4-14 დღეს. მძიმე ინფექციური დაავადებების დროს შესაძლებელია ხანგრძლივი თერაპია.
კუნთებში შეყვანის დროს უმტკივნეულო ინექციებისათვის 1გ პრეპარატს ხსნიან 3,5მლ ლიდოკაინის 1% ხსნარში.
გვერდითი მოვლენები:
დიარეა, გულისრევა, ღებინება, სტომატიტი, გლოსიტი, ეოზინოფილია, ლეიკოპენია, გრანულოციტოპენია, ანემია, თრომბოციტოპენია; კანის რეაქციები: გამონაყარი. ალერგიული რეაქციები. იშვიათად: თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა, ღვიძლის ფერმენტების აქტივობის მომატება, კრეატინინის მომატება სისხლის პლაზმაში, ტემპერატურის მომატება, შემცივნება, ფსევდომემბრანული კოლიტის განვითარება და სხვა.
აღნიშნული არასასურველი რეაქციები ძირითადად გაივლიან სპონტანურად პრეპარატით მკურნალობის შეწყვეტის შემდეგ.
უკუჩვენებები:
მომატებული მგრძნობელობა ცეფალოსპორინების ჯგუფის ანტიბიოტიკების მიმართ.
განსაკუთრებული მითითებები:
პრეპარატით მკურნალობისას შესაძლებელია სუპერინფექციების განვითარება.
ცეფბათი აძევებს ალბუმინებს სისხლის პლაზმიდან, რის გამოც ბავშვებში ცეფბათის გამოყენება საჭიროებს განსაკუთრებულ სიფრთხილეს.
ჭარბი დოზირება:
მკურნალობა: ჰემოდიალიზი და პერიტონეალური დიალიზი არაეფექტურია. სპეციფიკური ანტიდოტი არ არსებობს. მკურნალობა სიმპტომატურია.
ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან:
დადგენილია ქლორამფენიკოლსა და ცეფბათს შორის ანტაგონიზმი, ხოლო ცეფბათსა და ამინოგლიკოზიდებს შორის – სინერგიზმი.
არაა რეკომენდირებული ცეფბათის ხსნარის შერევა საინფუზიო ხსნარებთან, რომლებიც შეიცავენ კალციუმს (ჰარტმანის და რინგერის სითხეები) ან ცეფბათის ერთდროული შეყვანა ორგანიზმში სხვა ანტიბაქტერიულ პრეპარატებთან (ვანკომიცინი) და ამინოგლიკოზიდებთან ერთად.
შენახვის პირობები:
მშრალ, სინათლისაგან დაცულ ადგილას, ოთახის ტემპერატურაზე.
ვარგისიანობის ვადა:
2 წელი.
გაცემის წესი:
რეცეპტით.
მწარმოებელი:
ბათუმის ფარმაცევტული ქარხანა
შპს "ბათფარმა“.
6007, საქართველო. ბათუმი. ნონეშვილის. ქ. #65.
