ტ ა რ დ ი
ზოგადი დახასიათება:
არაპატენტირებული საერთაშორისო დასახელება: ნორეპინეფრინი
ძირითადი ფიზიკურ-ქიმიური თვისებები:
გამჭვირვალე უფერო ხსნარი.
შემადგენლობა:
სტერილური კონცენტრატის 1 მლ შეიცავს:
ნორადრენალინის ჰიდროტარტრატს – 2 მგ.
დამხმარე ნივთიერებები: დინატრიუმის ედეტატი, ნატრიუმის მეტაბისულფიტი, ნატრიუმის ქლორიდი, დინატრიუმის ტარტრატის დიჰიდრატი, საინექციო წყალი.
გამოშვების ფორმა:
სტერილური კონცენტრატი, 2 მგ/მლ.
ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ადრენო- და დოფამინომიმეტური საშუალება. 01CA03.
ფარმაკოლოგიური თვისებები:
ნორადრენალინს ახასიათებს პირდაპირი მოქმედება ალფა1- და ბეტა1-ადრენორეცეპტორებზე, უმნიშვნელო მოქმედება ალფა2- და ბეტა2-ადრენორეცეპტორებზე. იგი მცირე კონცენტრაციითაც კი იწვევს სისხლძარღვების შევიწროებას და არტერიული წნევის მომატებას (სისტოლური და დიასტოლური).
მისი კარდიოტროპული მოქმედება განპირობებულია ბეტა1-ადრენორეცეპტორების სტიმულაციით. იგი იწვევს გულის წუთმოცულობის ზრდას, არტერიული წნევის მომატების შედეგად იზრდება პერფუზიული წნევა კორონარულ არტერიებში, აგრეთვე იზრდება სისხლძარღვების პერიფერიული წინააღმდეგობა და ცენტრალური ვენური წნევა.
ნორადრენალინის გავლენით მცირდება სისხლის მიმოქცევა თირკმლის, ღვიძლისა და მეზენტერიალურ სისხლძარღვებში.
იგი უმნიშვნელოდ მოქმედებს მიოკარდიუმის მიერ ჟანგბადის მოთხოვნილებაზე,
რაც განაპირობებს ადრენალინთან შედარებით მცირედ გამოხატულ არითმოგენულ მოქმედებას.
ნორადრენალინს ადრენალინისაგან განსხვავებით ახასიათებს უფრო ძლიერი ვაზოპრესული მოქმედება, მცირედ გამოხატული მასტიმულირებელი გავლენა გულის შეკუმშვაზე, სუსტი ბრონქოლიზური ეფექტი და ძალიან სუსტი ჰიპერგლიკემიური მოქმედება.
ფარმაკოკინეტიკა:
ინტრავენურად შეყვანისას ნორადრენალინის 50% უკავშირდება პლაზმის ცილებს. ინტენსიურად მეტაბოლიზდება ადრენერგულ ნეირონებში და ღვიძლში. იგი (ნორადრენალინი) წარმოადგენს კომტ-ის მეტაბოლურ სუბსტრატს.
არააქტიური მეტაბოლიტები ნაწილობრივ წარმოქმნიან კონიუგირებულ ნაერთებს გლუკურონმჟავას ან გოგირდმჟავასთან და ამ სახით გამოიყოფიან თირკმელების საშუალებით.
ნორადრენალინის შეყვანის შემდეგ შარდში შეინიშნება შემდეგი ნაერთები:
ნორადრენალინი - 4 - 24%, ნორმეთანეფრინი (ო-მეთილ-ნორადრენალინი) – 21 - 25%, ო-მეთილ-გლიკოლ-დერივატი - 20 - 23%, ვანილილნუშის მჟავა - 32 - 35%.
ვანილილნუშის მჟავას გამოყოფა ნორმაში შეადგენს 5 მგ-ს 24 სთ-ში (უფრო მაღალი მაჩვენებლის შემთხვევაში უნდა გამოირიცხოს ფეოქრომოციტომის არსებობა).
ნორადრენალინი ვერ აღწევს ჰემატოენცეფალურ ბარიერს, ადვილად გადის პლაცენტარულ ბარიერს.
ჩვენება:
- მწვავე არტერიული ჰიპოტენზია: მიოკარდიუმის ინფარქტის, ტრავმის, ქირურგიული ჩარევის, ინტოქსიკაციის, სეპტიცემიის, პოლიომიელიტის, სპინალური ანესთეზიის, ჰემოტრანსფუზიის დროს, აგრეთვე განგლიობლოკატორების და სხვა ჰიპოტენზიური საშუალებების დოზის გადაჭარბებისას;
- გულის რითმის დარღვევა არტერიული ჰიპოტენზიისა და კოლაფსის ფონზე;
- არტერიული წნევის სტაბილიზაციისათვის ფეოქრომოციტომის ამოკვეთის შემდეგ.
მიღების წესი და დოზირება:
პარენტერულად: ტარდი ინიშნება ინტრავენური ინფუზიისთვის (წვეთოვნად).
2 ამპულა (4 მლ) იხსნება 1000 მლ დექსტროზის 5%-იან ხსნარში ან 5%-იანი დექსტროზისა და ფიზიოლოგიური ხსნარის ნარევში (განზავება მხოლოდ ფიზიოლოგიურ ხსნარში არ არის რეკომენდებული). მიღებული ხსნარის 1 მლ შეიცავს 8 მკგ ნორადრენალინის ჰიდროტარტრატს, რაც შეესაბამება 4 მკგ ნორადრენალინს.
პრეპარატის საწყისი დოზა შეადგენს 2 - 3 მლ/წთ. შემანარჩუნებელი დოზა შეადგენს
0.5 - 1 მლ/წთ და დამოკიდებულია პაციენტის კლინიკურ მდგომარეობაზე. სისტოლური წნევა მიღწეული და შენარჩუნებული უნდა იქნას 80 _ 100 მმ ვწყ. სვ.
ინტრავენური ინფუზიის სიჩქარე განისაზღვრება არტერიული წნევის მატებით საჭირო დონემდე.
მკურნალობა გრძელდება სასურველი ეფექტის (ნორმოტონიის) მიღებამდე.
პრეპარატის მაქსიმალური დღიური დოზა ხანგრძლივი ჰიპოტენზიისას შეადგენს 68 მგ.
მკურნალობის კურსი შეიძლება გაგრძელდეს რამოდენიმე საათიდან 6 დღემდე.
ნორადრენალინის მიღების შეწყვეტა ხდება ეტაპობრივად.
გვერდითი მოვლენები:
ინტრავენურად პრეპარატის სწრაფი შეყვანისას შეიძლება განვითარდეს გულისრევა,
თავის ტკივილი, შემცივნება;
გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მხრივ: ვაგუსური ბრადიკარდია (რომელიც იხსნება
ატროპინის კანქვეშ შეყვანის შემდეგ), არითმია, მიოკარდიუმის იშემია.
სასუნთქი სისტემის მხრივ: ბრონქოსპაზმი.
ცნს-ის მხრივ: შეიძლება განვითარდეს ჰემორაგიული ინსულტი (რაც განპირობებულია არტერიული წნევის სწრაფი მატებით).
სხვა: ღვიძლის და თირკმლის იშემია.
უკუჩვენება:
სრული AV- ბლოკადა.
ნარკოზი ფტოროტანით, ქლოროფორმით ან ციკლოპროპანით (არსებობს პარკუჭთა ფიბრილაციის რისკი).
სისხლის მოცულობის შემცირებით გამოწვეული ჰიპოტენზიური მდგომარეობა (გარდა სასიცოცხლო ჩვენებისა).
არტერიული ჰიპერტენზია.
მეზენტერიალური ან პერიფერიული სისხლძარღვების თრომბოზი.
ფილტვების შეშუპება, ბრონქული ასთმის შეტევა, სუნთქვის დარღვევა.
მომატებული მგრძნობელობა პრეპარატის მიმართ.
ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან:
პრეპარატის გამოყენება მაო-ს ინჰიბიტორებთან და გუანიტიდინთან ერთად აძლიერებს ნორადრენალინის პრესორულ ეფექტს.
ინჰალაციურ სანარკოზე საშუალებებთან ტარდის გამოყენება ზრდის არითმიების განვითარების რისკს.
ტრიციკლურ ანტიდეპრესანტებთან ერთად (ამიტრიპტილინი, დეზიპრამინი, იმიპრამინი) პრეპარატის გამოყენება აძლიერებს ნორადრენალინის მოქმედებას გულ-სისხლძარღვთა სისტემაზე და ზრდის გულის რითმის დარღვევების, ტაქიკარდიის, არტერიული ჰიპერტენზიის რისკს.
ლითიუმის კარბონატთან ერთად გამოყენებისას შესაძლებელია ნორადრენალინის ეფექტურობის შემცირება.
ტარდის გამოყენება რეზერპინთან ერთად აძლიერებს ნორადრენალინის ეფექტს.
ნორადრენალინის გამოყენება შეიძლება გლუკოკორტიკოიდებთან ერთად.
ჰიპერდოზირება:
შესაძლოა განვითარდეს თავის ტკივილი, ძლიერი ჰიპერტენზია, რეფლექსური
ბრადიკარდია, მკვეთრად გამოხატული პერიფერიული სისხლძარღვების
წინააღმდეგობის გაზრდა, სისტოლური მოცულობის შემცირება.
ორსულობა და ლაქტაცია:
პრეპარატი არ გამოიყენება ორსულობის პერიოდში, ვინაიდან იწვევს ნაყოფის ჰიპოქსიას.
მისი გამოყენება დასაშვებია მხოლოდ სასიცოცხლო ჩვენების დროს (კოლაფსი, მიოკარდიუმის ინფარქტი).
გამოყენების თავისებურებები:
ტარდის გამოყენება არ არის რეკომენდებული გამოხატული არტერიული ჰიპოტენზიით მიმდინარე კარდიოგენული და ჰემორაგიული შოკის დროს, რადგან პრეპარატით გამოწვეული არტერიოლების სპაზმი კიდევ უფრო აუარესებს ქსოვილებში სისხლის მიმოქცევას.
პრეპარატი არ არის რეკომენდებული ლოკალური ანესთეზიის დროს ქსოვილთა ნეკროზის თავიდან აცილების მიზნით.
გამოხატული არტერიოსკლეროზის, არტერიული ჰიპერტენზიის, თირეოტოქსიკოზის დროს მისი გამოყენება დასაშვებია მხოლოდ სასიცოცხლო ჩვენებისას.
ტარდი სიფრთხილით ინიშნება გულის იშემიური დაავადების, არითმიის, ტაქიკარდიის, შაქრიანი დიაბეტის, დახურულკუთხოვანი გლაუკომის მქონე პაციენტებში.
პრეპარატის გამოყენებისას აუცილებელია არტერიული წნევის კონტროლი (განსაკუთრებით ხანდაზმულ პაციენტებში).
შეფუთვა:
2 მლ სტერილური კონცენტრატი ნარინჯისფერ მინის ამპულაში, 5 ამპულა მუყაოს კოლოფში.
შენახვის პირობები:
ინახება 5ºC - 25ºC ტემპერატურაზე, მშრალ, სინათლისა და ბავშვებისაგან დაცულ ადგილას. დაუშვებელია სტერილური კონცენტრატის გაყინვა.
ვარგისიანობის ვადა:
2 წელი. შეფუთვაზე აღნიშნული ვადის გასვლის შემდეგ პრეპარატის გამოყენება დაუშვებელია.
აფთიაქიდან გაცემის პირობა:
გაიცემა რეცეპტით.
მწარმოებელი:
შპს “ავერსი-რაციონალი” (საქართველო).
მისამართი:
საქართველო 0198, თბილისი, ჭირნახულის ქ. 14.
